ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
H διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο, όχι μόνο στην αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων, αλλά πολύ περισσότερο, στην πρόληψή τους. Η προτεινόμενη αγωγή πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη όλους τους παράγοντες κινδύνου του ασθενή και θα πρέπει να αποβλέπει στη σταδιακή αλλαγή του καθημερινού διαιτολογίου. Μία ενδεδειγμένη διατροφή μπορεί να επιτύχει μείωση των υπερλιπιδαιμιών, μείωση της υπέρτασης, μείωση του σωματικού βάρους (σε περιπτώσεις παχυσαρκίας) και σε συνδυασμό με την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και την ενδεχόμενη φαρμακευτική αγωγή, να επιφέρει μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ
Η χοληστερόλη δεν κυκλοφορεί στο αίμα ελεύθερη, αλλά μεταφέρεται από λιποπρωτεΐνες. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι λιποπρωτεϊνών: η ΗDL «καλή» χοληστερόλη και η LDL «κακή» χοληστερόλη.Η LDL μεταφέρει τη χοληστερόλη στα κύτταρα. Αν έχετε υψηλά επίπεδα LDL τότε μεγάλα ποσά χοληστερόλης θα μεταφερθούν στα κύτταρα και θα υπάρχει κίνδυνος να φράξουν τα αγγεία σας και να αποκτήσετε καρδιαγγειακά προβλήματα.Η ΗDL μαζεύει τη χοληστερόλη και τη μεταφέρει στο συκώτι, όπου ο οργανισμός σας μπορεί να απαλλαγεί από αυτήν. Έτσι όσο περισσότερη ΗDL υπάρχει, τόσο λιγότερη χοληστερόλη θα κυκλοφορεί στα αγγεία σας.
ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ
Η πιθανότητα θανάτου από στεφανιαία νόσο αυξάνεται όταν τα επίπεδα χοληστερόλης και ειδικά της LDL-χοληστερόλης 'κακής χοληστερόλης' είναι αυξημένα. Τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα επηρεάζονται από τα ποσοστά και το είδος του λίπους της τροφής. Τα επίπεδα της LDL-χοληστερόλης στο αίμα μπορούν να μειωθούν κατά περίπου 3-5% ακολουθώντας μία διατροφή που είναι χαμηλή σε κεκορεσμένα λιπαρά. Τα κεκορεσμένα λιπαρά οξέα βρίσκονται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως το κόκκινο κρέας, το βούτυρο και τα γαλακτοκομικά. Συνεπώς, η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λίπος (ιδιαίτερα κεκορεσμένο) είναι βλαβερή για την υγεία σας. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος αν έχετε επιπλέον και αυξημένη χοληστερόλη στο αίμα.Το ελαιόλαδο περιέχει μονοακόρεστα λιπαρά οξέα τα οποία μειώνουν τη χοληστερόλη του αίματος και την LDL-χοληστερόλη.Τα έλαια όπως: ηλιέλαιο, καλαμποκέλαιο, βαμβακέλαιο, σογιέλαιο, σησαμέλαιο περιέχουν πολυακόρεστα (ω-6) λιπαρά οξέα τα οποία μειώνουν τη LDL-χοληστερόλη, αλλά η υψηλή πρόσληψή τους μειώνει την ΗDL-χοληστερόλη, κάτι το οποίο δεν παρατηρείται με αυξημένη πρόσληψη του ελαιολάδου.Τα αφρόψαρα, τα παχιά ψάρια όπως: σολομός, σκουμπρί, πέστροφα, σαρδέλες, ρέγκα, λευκός τόνος είναι πλούσια σε κάποια πολυακόρεστα (ω-3) λιπαρά οξέα τα οποία μειώνουν τα τριγλυκερίδια του ορού, έχουν αντιθρομβωτικές ιδιότητες και αυξάνουν την ΗDL-χοληστερόλη. Ίδιες ιδιότητες έχουν και ανάλατοι, ακατέργαστοι ξηροί καρποί και πράσινα φύλλα. Η κατανάλωσή τους σε 25-30 γρ. ημερησίως έχει παρατηρηθεί, ότι έχει πολύ ευεργετικές επιδράσεις, ενώ οι ψημένοι ξηροί καρποί δεν βελτιώνουν την ΗDL-χοληστερόλη.Όλα τα παραπάνω έλαια κατά τη θερμική επεξεργασία τους αυξάνουν τη χοληστερόλη του ορού, την LDL-χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια και μειώνουν την ΗDL-χοληστερόλη.Οι δίαιτες πλούσιες σε υδατοδιαλυτές φυτικές ίνες (δημητριακά, λαχανικά και φρούτα) μειώνουν τη χοληστερόλη του ορού και την LDL-χοληστερόλη. Η ίδια ευεργετική επίδραση παρατηρείται με την αυξημένη κατανάλωση αντιοξειδωτικών ουσιών. Τα κύρια αντιοξειδωτικά στοιχεία είναι οι βιταμίνες C και Ε και τα ιχνοστοιχεία μαγνήσιο, σελήνιο, ψευδάργυρος και τα καροτενοειδή κυρίως το β-καροτένιο. Τα περισσότερα αντιοξειδωτικά βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά.
Οι δίαιτες πλούσιες σε υδατάνθρακες (ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, πατάτες, φρούτα κ.ά.) είναι συνήθως φτωχές σε λίπος. Ακολουθώντας μία τέτοια δίαιτα τα επίπεδα της χοληστερόλης του ορού επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα, αν αντικαταστήσουν (οι υδατάνθρακες) τα κορεσμένα λιπαρά οξέα. Η μεγάλη κατανάλωση όμως των υδατανθράκων μπορεί να επιφέρει μείωση της ΗDL-χοληστερόλης και αύξηση των τριγλυκεριδίων του ορού. Από τις επιδημιολογικές και κλινικές μελέτες έχει παρατηρηθεί μία προστατευτική επίδραση μικρής κατανάλωσης αλκοόλ στην αντιμετώπιση υπερλιπιδαιμιών. Το κόκκινο κρασί περιέχει πολυφαινόλες, οι οποίες είναι αντιοξειδωτιές ενώσεις και μειώνουν την LDL-χοληστερόλη.Τέλος, τα προϊόντα εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες μπορεί να είναι αποτελεσματικό μέρος μίας διατροφής για τη μείωση της χοληστερόλης. Οι φυτικές στερόλες είναι φυσικές ενώσεις που έχουν παρόμοια μοριακή δομή με την χοληστερόλη. Όταν λαμβάνονται σε επαρκείς ποσότητες στη διατροφή αποτρέπουν την απορρόφηση της χοληστερόλης στο έντερο, μειώνοντας κατά συνέπεια τη συγκέντρωση της χοληστερόλης στο αίμα. Η ημερήσια κατανάλωση 2 γρ. φυτικών στερολών, η οποία μπορεί να επιτευχθεί τρώγοντας περίπου 25 γρ. ενός προϊόντος επάλειψης εμπλουτισμένο με στερόλες, μειώνει τα επίπεδα της LDL-χοληστερόλης του αίματος κατά 10-15% στα πλαίσια μίας υγιεινής διατροφής. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου κατά 25%. Η μείωση της χοληστερόλης κατά 10% από την κατανάλωση φυτικών στερολών είναι πρόσθετη της μείωσης 3-5%, που μπορεί να επιτευχθεί μόνο από μία υγιεινή διατροφή.Πολλά άτομα διαπιστώνουν ότι αλλαγές, όπως η αντικατάσταση ζωικού βουτύρου με μαργαρίνη και φυτικά έλαια, η χρήση ελαιολάδου, η χρήση αποβουτυρωμένου ή ημι-αποβουτυρωμένου γάλακτος αντί για το πλήρες και η αντικατάσταση των τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά με τα αντίστοιχα προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά (όπως το ημι-αποβουτυρωμένο γάλα ή γιαούρτι) δεν είναι ίσως τόσο δύσκολο να πραγματοποιηθούν, όσο άλλες αλλαγές. Γενικά όμως, είναι ευκολότερο να αλλάξετε τις συνήθειές σας όταν στρέφεστε σε τρόφιμα που είναι υγιεινά και ωφέλιμα για εσάς, αντί να αποφεύγετε αυτά που δεν πρέπει να τρώτε.